Hier komen

Zo wordt hier komen hartstikke leuk

Martin Gaus over gedrag & opvoeding

Hier komen is een oefening die eigenlijk maar heel weinig getraind wordt en dat is best gek, omdat er juist zo veel van afhangt. Wacht niet totdat je problemen met roepen krijgt, maar oefen. Oefen, oefen, oefen! Net zo lang tot je hond als een speer komt aanlopen als je hem roept, ongeacht de afleiding van dat moment.

De oefening ‘hier’ kan binnenshuis beginnen. Het is niet moeilijk een hond in huis te leren komen. Dat gaat eigenlijk al vanzelf omdat er, als je jouw hond in deze situatie roept, eigenlijk altijd iets leuks gaat gebeuren: de hond mag mee uit, hij krijgt zijn eten of er wordt een spelletje met hem gedaan. De meeste honden luisteren dus in huis wel goed. Je kunt dit nu wat bewuster gaan oefenen en daarbij afleiding invoeren.

Eerst binnen…

• Roep je hond in de kamer bij je en geef hem wat lekkers op het moment dat hij vlak bij je is. Zorg dat je beloning afwisselend en onvoorspelbaar is.
• In het begin beloon je ook trage reacties, maar uiteindelijk alleen de snelste! Voer het tempo waarop je hond komt langzaam op door alleen zijn snelste reactie te belonen.
• Roep de hond tussen verschillende mensen heen en weer, waarbij iedereen om de beurt de hond beloont.
• Verstop jezelf ergens in huis en laat de hond je zoeken. Beloon hem met vreugdekreten en lekkers als hij je vindt.
• Roep de hond als hij rustig op zijn plek ligt.
• Roep de hond terwijl iemand in huis hem zomaar om niets aait, en de hond dus niet met een bepaalde oefening bezig is.
• Roep de hond als hij met een speeltje bezig is en gooi als beloning een ander speeltje voor hem weg, of doe een spelletje. Jouw beloning moet waardevol zijn en opwegen tegen de bezigheid die de hond op dat moment verlaat! Gebruik gewoon afwisselend alles wat de hond echt waardeert als beloning voor het komen als hij geroepen is.

Dan buiten…

• Begin buitenshuis met het roepen van de hond in een rustige omgeving zonder afleiding. Houd de hond zo nodig eerst aangelijnd aan een lange lijn van circa drie tot vijf meter. Hoe lichter die lijn is, des te beter. Het is niet de bedoeling dat de hond er last van heeft. Hoe lichter de lijn, des te minder verschil de hond voelt als je hem straks losmaakt.
• Is je hond snel afgeleid? Zorg dan dat er een muur achter hem is en laat hem daar zitten. Roep hem over een kleine afstand bij je. Het zitten brengt meer rust en concentratie in je hond en door de muur hoeft hij niet te letten op wat er achter hem is of gebeurt.
• Roep je hond in eerste instantie niet als hij vol belangstelling kijkt naar een andere hond, een mens, een fiets of wat er ook maar langskomt.
• Begin met een heel korte afstand, een meter of twee. Die afstand kun je langzaam vergroten. Ga niet te snel. Pas als de afstand van twee meter geen enkele twijfeling meer geeft, ga je over naar drie meter. Dan naar vier, en langzaam verder.
• Laat de hond heen en weer rennen tussen twee en uiteindelijk meer mensen die hem allemaal belonen. Zorg wel dat je iedereen goed instrueert hoe ze dat moeten doen!
• Verstop je terwijl iemand de hond vasthoudt. Eerst mag de hond zien dat je jezelf verstopt. Later zet je hem achterstevoren. Jubel en beloon hem als hij je vindt.
• Voer de afleiding tijdens het hier komen langzaam op, bijvoorbeeld door lekkers op de grond te leggen dat de hond niet mag pakken (een helper voorkomt dat) en zorg steeds voor beloningen die de hond echt verrassen.

Halsband vasthouden

Het is handig je hond eraan te wennen dat hij na het hier komen moet gaan zitten om zijn lekkers te krijgen, waarbij je tijdens het belonen zijn halsband vasthoudt. Dit voorkomt dat je hond meteen weer de benen neemt en je grijpbewegingen moet gaan maken in een poging hem te ‘vangen’. Het vasthouden van zijn halsband wordt zo bovendien een normale handeling voor de hond, en niet het signaal ‘wat is het, waar is het, de beuk erin’ omdat je het alleen zou gebruiken als je ergens gevaar ziet aankomen.

Juich en knuffel

Als hij bij je is gekomen, geef je zo veel mogelijk sociale ondersteuning. Je juicht en knuffelt. Als je hond is gekalmeerd, geef je hem vrij en zodra hij maar een paar meter bij je vandaan is, roep je hem terug. Grote kans dat hij nu wel meteen komt. Gebruik nu je superbeloning! Je hebt zelfs kans dat de hond nu helemaal niet bij je vandaan wil. Mooi zo. Dat was precies de bedoeling! Doe leuke spelletjes met hem. Stop dan, lijn hem aan en ga naar huis.

Andere honden in de buurt

Als het bovenstaande naar wens getraind is, ga je verder met het oefenen van het hier komen in het bijzijn van andere honden. Begin op een afgesloten terrein in een prikkelarme omgeving. Vraag vrienden met een hond te komen en laat die hond op enige afstand zitten. Laat je hond in eerste instantie ook zitten en houd hem aangelijnd als je niet zeker van je zaak bent. Roep je hond pas als hij niet belangstellend naar die andere hond kijkt. Geef iets heerlijks, of speel met hem.

Heb pret samen!

Laat vervolgens een volwassen hond die goed kan luisteren aangelijnd of los volgend rondlopen terwijl je het hier komen oefent. Beloon je hond weer ruimhartig: jubel, ren een stukje met hem, gooi een speeltje voor hem weg. Heb pret samen! Pas als dit helemaal goed gaat, mag de andere hond los van de lijn rondlopen, dus hij hoeft niet meer naast zijn baasje te blijven. Je laat nu je hond naast je zitten. Eerst aangelijnd, later los van de lijn. Pas als je hond in staat is de andere hond te negeren of er wel naar te kijken maar rustig te blijven zitten, is hij klaar voor de volgende oefening: luisteren en meteen hier komen als je met een andere hond speelt.

Denk vooruit

Wees goed voorbereid als je het hier komen gaat oefenen. Zorg dat je alle hulpmiddelen die nodig zijn om het gewenste gedrag te trainen steeds voorhanden heeft. Dat kan betekenen dat je altijd een buideltje met lekkers bij je draagt, overal in huis waar de hond komt trommeltjes met lekkers heeft staan of dat je een lange lijn of hulp van derden bij de hand heeft. Je moet achteraf niet kunnen zeggen ‘had ik nu maar mijn lekkers of de lijn meegenomen’. Goed management is onontbeerlijk om een hond goed op te voeden!

Komen uit spel

Hier komen vanuit een spelsituatie met andere honden is voor veel honden net te veel gevraagd, maar wél iets wat je graag wilt. Zowel de goed luisterende hond en jouw hond zijn nu onaangelijnd en mogen ‘vrij’. Roep de honden, voordat ze samen wegrennen, tegelijk met de andere eigenaar bij je. De goed opgevoede voorbeeldhond zal terugkeren naar zijn baasje en, als het meezit, die van jou ook. Ga uit je dak en geef iets heel speciaals, voor mijn part een halve kip. Laat nu de honden samen spelen en roep ze, weer samen met de andere eigenaar, terug als ze nog niet helemaal door het dolle zijn.

Verstop jezelf

Schakelen ze onmiddellijk door naar de hoogste versnelling en blijven ze spelen? Roep je hond dan niet maar loop rustig de andere kant op, verstop jezelf eventueel, en wacht totdat het vuur uit het spel is en je hond jou uit zichzelf opzoekt. Roep ‘hier’ vlak voordat hij bij je is en beloon hem dan uitbundig. Let op: in eerste instantie beloon je als je hond je opzoekt nadat je bent weggelopen of jezelf hebt verstopt. Later, als je hond een paar keer wel is gekomen als je hem riep, niet meer. Dit om te voorkomen dat je hond gaat wikken en wegen of hij het wel de moeite waard vindt om onmiddellijk te komen, of dat hij even doorspelen en daarna toch wel beloond worden niet veel aantrekkelijker vindt.

Zo blijft het leuk

Onderhoud het geleerde door het hier komen tijdens iedere wandeling te oefenen. Niet op het moment dat je naar huis gaat, maar steeds tussen het loslopen door. Maak het komen daarmee een vast onderdeel van de wandeling. Varieer je stemgebruik. Roep vrolijk en ontspannen de hond bij je maar ook op een bezorgde, opgewonden toon. Loop soms hard weg terwijl je je hond bij je roept. Speel met hem als hij gekomen is. Pak zijn halsband vast, zodat hij daaraan gewend raakt. Door het ‘hier’ op deze manier te pas en te onpas te oefenen, voorkom je dat het een negatieve lading krijgt omdat het altijd het einde van de pret is, of een signaal tot gevaar wordt.

Een zeer moeilijke leerling

Vindt jouw hond het echt heel lastig en lukt het je niet om hem hier te laten komen? Schakel dan een gediplomeerd hondengedragstherapeut in. Hij/zij kan jullie helpen dit samen onder controle te krijgen.