Angstzweet en andere geuren

Door: Nicky Gootjes

Neuswerk is mijn passie en een aantal jaren geleden wakkerde onderstaande ervaring mijn interesse nog meer aan.

Uke was mijn vier maanden oude Duitse Herdershond en in opleiding tot speur-/reddingshond. Als begeleider van een dergelijke hond ben je erg alert op hoe de hond zijn neus gebruikt en hoe hij vervolgens reageert. Op die manier leer je het gedrag van je hond kennen en kan je hem op de juiste manier en op het juiste moment belonen. De hond moet immers straks aangeven wat hij wáár ruikt. Een mens is absoluut niet in staat om net zo goed te ruiken. Je moet dus leren vertrouwen op wat jouw hond aangeeft.

Een aantal collega’s was benieuwd naar Uke en daarom nam ik haar op een middag mee naar kantoor. Wat er vervolgens gebeurde, stelde mij voor zulke raadsels dat ik besloot om het op te schrijven.

Zodra Uke en ik ons kantoor binnen kwamen via de hoofdingang, veranderde de houding van Uke enorm. De vrolijke, nieuwsgierige hond met haar zwiepende staart en opgeheven kop werd ineens een hond met al haar haren overeind en een sluipende, aarzelende maar nog steeds nieuwsgierige houding. Er was niemand in de hal, dus daar lag het niet aan. Nee, het moest iets in de atmosfeer zijn. Ze rook iets. Maar wat? Welke luchtjes veroorzaken een dergelijk gedrag?

Mensen die bang zijn, scheiden bepaalde stoffen af waarop een dier onmiddellijk reageert. Hetzelfde geldt voor andere emoties, zoals woede. Zo kan een hond zodra hij een boze persoon of hond ontmoet, zich klein maken. Als een hond onzeker is, kan hij zijn haren overeind zetten. Onzekerheid kan ontstaan omdat de hond de situatie niet vertrouwt.

Uke liet een ambivalente houding zien: onzeker, terughoudend, maar toch nieuwsgierig. Het leek erop dat ze de situatie niet kon plaatsen. Zou dat komen door al die luchtjes van ons: angstzweet, euforie, woede, stress, plezier?

Het is bekend dat, hoewel mensen niet zo goed kunnen ruiken, wij ook onbewust reageren op geuren. Denk aan al die ‘lekkere’ luchtjes voor onze persoonlijke verzorging. Of aan de proeven om in winkelcentra een geurtje te verspreiden waardoor men langer in de winkel blijft (en dus meer koopt). Of zoals in het bejaardenhuis, waar men valeriaan verstuift in de slaapzaal van demente bejaarden. Sindsdien is het gebruik van slaapmiddelen met de helft verminderd.

Als Uke zo onder de indruk was van de atmosfeer in het kantoor, welk -onbewust- effect heeft diezelfde atmosfeer dan op ons of op onze klanten die binnen komen?

Nicky Gootjes Gedragscentrum Samenspel Apeldoorn