ADHD bij honden

ADHD bij honden

Hou je oprecht van je hond, maar kan hij zó druk en ongezeglijk zijn dat je hem af en toe met alle liefde achter het behang zou willen plakken? Grote kans dat hij alle verschijnselen heeft van een hond met ADHD, wat staat voor Attention Deficit Hyper Activity Disorder. Honden met ADHD bestaan, maar gelukkig is aan concentratieproblemen en hyperactiviteit wat te doen.

Niet alleen kinderen, maar ook honden lijken steeds drukker en impulsiever te worden. Steeds vaker horen we over ADHD-kinderen en dito honden. Trok men vroeger de wenkbrauwen op bij zo’n verklaring voor ongeremd druk gedrag, tegenwoordig weten de meeste mensen wel wat ermee wordt bedoeld.

Geen excuus

Een erg drukke hond krijgt dan ook al snel het predicaat ADHD opgeplakt. Een paar kanttekeningen zijn daarbij echter wel op hun plaats. Al was het maar om te voorkomen dat ADHD, al dan niet terecht gebruikt, een mooi excuus wordt om een hond niet op te voeden of te begeleiden ‘omdat hij nu eenmaal zo is’. Honden die druk of irritant gedrag vertonen, hebben namelijk recht op je maximale ondersteuning.

Verschillen

Dé ADHD-hond bestaat niet. Hoewel ADHD een aantal kenmerkende symptomen heeft, kunnen de frequentie en hevigheid van die symptomen per hond verschillen. Bij het stellen van de diagnose moet men rekening houden met de leeftijd van de hond. Ook het soort hond kan meetellen. Het ene ras is nu eenmaal actiever dan het andere, dat geldt vaak ook voor kruisingen. Sommige rassen kennen bloedlijnen die verantwoordelijk zijn voor zeer druk gedrag en slechte concentratie, het gedrag is dan aan onjuist fokbeleid te wijten. Echte werkhonden en andere actieve, energieke honden kunnen door gebrek aan uitdagingen en geestelijke stimulatie overactief gedrag gaan vertonen. Ze worden ongedurig en reageren overprikkeld op normale, alledaagse gebeurtenissen. Ook is de ene pup drukker dan de andere, ook al komen ze uit hetzelfde nest. Kortom: druk, ongecontroleerd gedrag hoeft niet per definitie ADHD te zijn. Alleen de dierenarts kan de diagnose ADHD bij honden stellen.

Oorzaak

Nog steeds is niet precies bekend wat de oorzaak van ADHD (bij honden) is. Wel weet men dat het te maken heeft met een stoornis in de uitwisseling van stoffen die de prikkelgeleiding in de hersenen regelen. De binnenkomende informatie wordt dan niet of onvoldoende verwerkt. Die geleidingsstoornis kan een erfelijke factor hebben, maar andere zaken spelen ook mee. Als de dierenarts de diagnose ADHD heeft gesteld op basis van een onderzoek en inventarisatie van mogelijke andere oorzaken (gebrek aan opvoeding, verveling, voedingsallergie, ouders en dergelijke) en de aandoening tot een problematisch bestaan voor de hond en eigenaar leidt, kan medicatie worden voorgeschreven. Medicatie alleen is trouwens niet voldoende. Iedereen zal er hard aan moeten werken om het leven van een drukke hond en dat van de mensen om hem heen dragelijk te maken.

Nooit rust…

ADHD heeft drie kenmerkende symptomen:

• Nooit rust. De hond is voortdurend gespannen en staat steeds weer op om rond te lopen. Dat ondanks voldoende beweging.
• Een slechte concentratie. Het lijkt of de hond niet wil begrijpen wat de bedoeling is. ‘Een echte stijfkop’, is het stempel dat veel ADHD-honden krijgen opgeplakt. Of ‘oliedom’, ook geen fijn hokje om als hond in terecht te komen. Of de hond is het type van ‘het ene oor in, het andere uit’. Het lijkt alsof het geleerde niet bij hem beklijft.
• Impulsief handelen. De hond reageert heel snel op omgevingsfactoren. Er zit geen enkele rem op, ook niet als die gebeurtenissen zich regelmatig voordoen en horen bij het leven van alledag.

Zó druk, dat je hem af en toe achter het behang zou willen plakken…

Wees eerlijk

Wat te doen als jouw hond wel de symptomen heeft, maar er geen sprake is van ADHD en er dus geen lichamelijke oorzaak aan te wijzen is? Dan is het zaak heel eerlijk de leefomstandigheden van je hond en jouw eigen invloed daarop tegen het licht te houden. Kan het zijn dat jouw hond zich stierlijk verveelt omdat je misschien veel van huis bent? Sluit je de hond misschien vaak weg in een andere kamer omdat hij zo lastig is? Mopper je best vaak op je hond omdat zijn gedrag zo storend is? Heeft je hond wellicht, ondanks voldoende lichaamsbeweging omdat je veel met hem wandelt of fietst, weinig andere interessante bezigheden? Heb je wellicht een druk en ongeorganiseerd gezin, waardoor de hond vaak te veel is en daarom vaak wordt afgebekt omdat hij in de weg loopt of te veel aandacht vraagt?

Aanpassen

Je zult de hand in eigen boezem moeten steken. Alleen als je eerlijk bent en er echt op uit bent de werkelijke oorzaak van het gedrag van je hond te ontdekken, kun je wat aan het gedrag van jouw hond veranderen. Als je in kaart hebt gebracht hoe de omstandigheden het gedrag van je hond negatief beïnvloeden, kun je daar wat aan veranderen. Vaak zal het inhouden dat jij en jouw gezin het gedrag moeten aanpassen aan de behoefte van de hond. Alleen dan kan zijn gedrag in positieve zin veranderen. Als je denkt dat het drukke gedoe vanzelf wel zal overgaan, heb je het mis. De kans dat zich problematisch gedrag zal ontwikkelen is erg groot.

Alternatieven

Ben je veel van huis? Misschien dat je dan denkt dat je weinig kunt doen om de kwaliteit van leven van je hond te verbeteren, maar dat is niet helemaal waar. Er zijn genoeg alternatieven. De contacten en ervaringen die een hond bijvoorbeeld bij een uitlaatservice opdoet vormen een stukje kwaliteitsverbetering die door een dagelijkse wandeling van jou met je hond niet snel te evenaren valt. Verder kun je overwegen je hond onder te brengen in een hondencrèche, waar het ravotten met soortgenoten met de daarbij noodzakelijke sociale vaardigheden ook de nodige uitdagingen biedt. Je kunt ook een uurtje eerder opstaan om na de ochtendwandeling wat spelletjes met je hond te doen die zijn zintuigen prikkelen. Zoekspelletjes, waarbij je hond speeltjes moet zoeken, vormen een geweldige uitdaging. Het is zaak deze spelletjes steeds wat moeilijker te maken, zodat ze de hond de juiste uitdaging blijven bieden. Anderzijds moet je het zoeken niet zo moeilijk maken dat de hond geen succes meer kan behalen. Want gedrag dat geen succes oplevert, zal uitdoven omdat het nutteloos is.

Voerspeeltjes

Over het algemeen hebben de meeste honden die nerveus en aandacht eisend gedrag vertonen te weinig uitdagingen. Aangezien men dit probleem tegenwoordig onderkent, zijn er veel intelligentiespelletjes op de markt gekomen. Je hoeft je dus helemaal niet te schamen als je constateert dat ook jouw hond zich verveelt. Je bent met velen, maar gelukkig kun je er wel wat aan doen! Zo zijn er voedselkubussen en -ballen en de met lekkers te vullen Kong die je hond tot activiteit zullen prikkelen. Je kunt er zelfs voor kiezen om je hond zijn dagelijkse maaltijden helemaal via deze voerspeeltjes te geven. Ook voor voedsel gerelateerd speelgoed geldt dat het steeds moeilijker maken van de opdracht essentieel is om het spannend te houden.

Alleen als je eerlijk bent kun je wat aan het gedrag van je hond veranderen.

Stomvervelend

Je wilt niet steeds maar weer op je hond mopperen, maar zijn lastige gedrag maakt dat je weinig keuze hebt. Je hond blaft misschien volstrekt overbodig om ieder geluidje. Of misschien zomaar, om helemaal niets. Of hij is erg druk als er bezoek is, wat reden kan zijn om hem in een andere kamer te zetten. Het kan ook zijn dat je hond vaak in de weg loopt, of de kinderen lastigvalt door in hun kleren te hangen. Of ze omver loopt, wat de nodige huilbuien en geschreeuw om jouw hulp oplevert. Misschien steelt je hond van tafel, of ligt hij ondanks jouw verbod steeds op het meubilair of het bed. Sommige honden zijn stomvervelend omdat ze steeds weer prullenmanden omgooien en leeghalen, schoenen meenemen of andere voorwerpen stelen om daarmee vervolgens een pak-me-dan-spelletje met jou te spelen dat jou hels maakt.

Aandacht!

Al dit gedrag is vaak het gevolg van grenzeloze verveling. Omdat de hond niet in staat blijkt om aandacht te krijgen als hij zich goed en rustig gedraagt, gaat hij tot vervelens toe gedrag herhalen dat jouw aandacht absoluut waard is. Om dit probleemgedrag aan te pakken, zul je de omgang met je hond drastisch moeten herzien. Het gedrag is alleen maar te veranderen als je jouw aandacht veel meer op gewenst gedrag van de hond gaat richten. Als hij iets goed doet kun je hem even vriendelijk toespreken, een speeltje voor hem weggooien, iets lekkers geven, even een ommetje met hem maken, het maakt niet uit, als het maar iets is wat je hond leuk vindt. Uiteraard zijn zoekspelletjes ook voor deze honden een welkome manier om iets met jou te ondernemen. Je krijgt dan samenwerking in plaats van uitdaging en tegenwerking.

Onopgevoed

Misschien is je hond druk en ongezeglijk omdat je hem nooit echt hebt opgevoed. Als de oorzaak van jouw irritatie is dat je hond zich niet weet te gedragen en jij zo eerlijk bent om toe te geven dat je veel te weinig hebt gedaan om hem goed op te voeden, is het zaak daar alsnog aan te gaan werken en een goede hondenschool op te zoeken. Een hond die weet welk gedrag van hem gevraagd wordt en dat gedrag ook beheerst zal veel rustiger zijn, terwijl een hond die steeds niet weet wat hij dan eigenlijk wel moet, voortdurend gespannen is. Ook al omdat hij wil voorkomen dat jij boos wordt, maar absoluut niet weet hoe hij dat moet doen. Dat geeft een hond veel stress. Niet af en toe, maar constant. Dat zorgt voor chronische stress, wat voor honden net zo ongezond is als voor ons. Nog afgezien van het feit dat het de kwaliteit van het leven sterk onder druk zet.

Lukt het niet?

Als je er niet goed uitkomt om de oorzaak van het drukke gedrag te achterhalen, is het handig een gediplomeerd (!) gedragstherapeut te raadplegen. Die kan jou helpen om objectief naar de wisselwerking tussen jou en je hond te kijken en je adviseren bij wat je moet veranderen.

Meer weten over ADHD bij honden? Faculteit Diergeneeskunde, Gedragskliniek voor Dieren schreef er een informatienummer over.